Τώρα που η ανακάλυψη των εξωηλιακών πλανητών, ή των πλανητών γύρω από τα απόμακρα αστέρια, έχει γίνει σχεδόν ρουτίνα, οι επιστήμονες αντιμετωπίζουν τώρα το επόμενο βήμα: την ανακάλυψη πλανητών που έχουν ζωή. Για να το κάνουν όμως αυτό, οι παρατηρητές πρέπει να ξέρουν ποιά σημάδια να ψάξουν μέσα στο ασθενικό φως από αυτούς τους μακρινούς πλανήτες.
Μέχρι τώρα, οι αστρονόμοι μπορούν να ανιχνεύσουν κυρίως πλανήτες σαν το Δία γύρω από άλλα αστέρια, επειδή τέτοιοι πλανήτες είναι μεγάλοι και δημιουργούν ισχυρά σήματα βαρύτητας. Εντούτοις, δεδομένου ότι η τεχνολογία συνεχίζει να βελτιώνεται, οι αστρονόμοι σύντομα θα είναι σε θέση να εντοπίσουν εξωηλιακούς πλανήτες σαν τη Γη και να μελετήσουν το αμυδρό φως τους προς αναζήτηση σημείων της ζωής. Για να ξέρουν λοιπόν τι πρέπει να ψάχνουν, πρέπει να χρησιμοποιήσουν το παράδειγμα ενός πλανήτη, όπου είναι γνωστό ότι υπάρχει ζωή: τη Γη.
Χρησιμοποιώντας λοιπόν το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου ESO, οι αστρονόμοι έχουν βρει αποδείξεις ότι η Γη όντως έχει ζωή με τη βοήθεια της Σελήνης. Η ανακάλυψη ζωής στον πλανήτη μας μπορεί να ακούγεται σαν κάτι ασήμαντο, αλλά η νέα προσέγγιση της διεθνούς ομάδας των ερευνητών μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικές ανακαλύψεις ζωής κάπου αλλού στο Σύμπαν. Η εργασία τους περιγράφεται σε περιοδικό Nature.
«Χρησιμοποιήσαμε ένα τέχνασμα, που ονομάζεται παρατήρηση του γήινου φωτός, για να δούμε τη Γη σαν να ήταν ένας εξωπλανήτης," λέει ο Michael Sterzik (του ESO), υπεύθυνος του προγράμματος. "Ο ήλιος στέλνει το φως του πάνω στη Γη και αυτό το φως αντανακλάται πίσω στην επιφάνεια της Σελήνης Η σεληνιακή επιφάνεια λειτουργεί λοιπόν ως ένα γιγάντιο κάτοπτρο και αντανακλά το φως της Γης πίσω σε μας. Και αυτό το φως είδαμε με το VLT."
Οι αστρονόμοι ανέλυσαν το αχνό φως της λάμψης της Γης για να ψάξουν για τους λεγόμενους βιοδείκτες, όπως ορισμένους συνδυασμούς αερίων στην ατμόσφαιρα της Γης, που είναι αποκαλυπτικά σημάδια της οργανικής ζωής. Η μέθοδος αυτή καθορίζει τη Γη ως ένα σημείο αναφοράς για τη μελλοντική αναζήτηση της ζωής σε πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.
Οι βιοδείκτες ή τα σημεία της ζωής είναι βεβαίως δύσκολο να βρεθούν με τις συμβατικές μεθόδους, αλλά η διεθνής ομάδα έχει κάνει μια πρωτοποριακή προσέγγιση στο θέμα αυτό και πιο ευαίσθητη. Κοιτάζει όχι μόνο την ένταση του ανακλώμενου στη Σελήνη γήινου φωτός σε διαφορετικά χρώματα, αλλά και την πόλωση του φωτός, μια προσέγγιση που ονομάζεται φασματοπολωσιμετρία. Εφαρμόζοντας την πρωτοποριακή αυτή τεχνική στο φως που παρατηρήθηκε με το VLT, εμφανίζονται πολύ έντονα οι βιοδείκτες στο φως της Γης που ανακλάται στη Σελήνη.
Βεβαίως το εγχείρημα είναι πολύ δύσκολο αν λάβουμε υπ’ όψιν πως το φως από ένα μακρινό εξωπλανήτη σκεπάζεται από την λάμψη του άστρου του, έτσι είναι σαν να θέλετε να μελετήσετε έναν κόκκο σκόνης δίπλα σε ένα ισχυρό λαμπτήρα. Αλλά το φως που ανακλάται από ένα πλανήτη είναι πολωμένο, ενώ το φως από το άστρο δεν είναι. Έτσι η πολωσιμετρική τεχνική μας βοηθά να ξεχωρίσουμε το αχνό φως που ανακλάται από ένα εξωπλανήτη, από το εκτυφλωτικό φως των άστρων.
Η ομάδα λοιπόν μελέτησε τόσο το χρώμα όσο και το βαθμό της πόλωσης του φωτός από τη Γη μετά την αντανάκλαση του από το φεγγάρι, σαν να προέρχεται από έναν εξωπλανήτη. Κατάφεραν λοιπόν να συμπεράνουν ότι η ατμόσφαιρα της Γης είναι εν μέρει νεφελώδης, ότι η ατμόσφαιρα περιέχει οξυγόνο, ότι μέρος της επιφάνειάς της καλύπτεται από ωκεανούς και – πολύ σίγουρα – ότι υπάρχει βλάστηση με βάση τις φωτοσυνθετικές διαδικασίες. Θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν ακόμη και τις αλλαγές στη νεφοκάλυψη και τον βαθμό της βλάστησης σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και διαφορετικά μέρη της Γης, το φως που αντανακλάται προς τη Σελήνη.
Η επόμενη γενιά των τηλεσκοπίων, όπως το E-ELT (το Ευρωπαϊκό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο), μπορεί, επίσης, να είναι σε θέση να μας φέρει την έκτακτη είδηση ότι η Γη δεν είναι ο μόνος φορέας της ζωής στην απεραντοσύνη του διαστήματος.
www.physics4u.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου